کتاب دایره المعارف طالع بینی (شامل چهار طالع بینی خورشیدی، هندی، مصری و چینی به انضمام بخش ستاره شناسی) 12جلدی

طالع‌بینی (به انگلیسی: Divination) پیشگویی آینده، از طریق مشاهده حرکات خورشید، ماه، سیارات و ستارگان است. علم اخترگویی یا طالع‌بینی یعنی تعبیر و تفسیر آینده با توجه به وضعیت ستارگان، و علم اخترشناسی یعنی پژوهش علمی ستارگان و علم کائنات، نخست از سده هفدهم میلادی از یکدیگر جدا شدند. امروز طالع بینی یا ستاره خوانی مورد تأیید مجامع علمی نیست، و بسیاری از مردم آن را خرافات و موهوم پرستی می‌دانند و بسیاری نیز به آن اعتقاد دارند.طالع بینی را می‌توان زیرمجموعه ستاره‌بینی دانست که معمولاً با توجه به تطبیق وضعیت سماوی با تولد فرد مربوط می‌شود؛ ولی طالع‌بینی اعداد، اسامی، رنگ (علاقه به رنگ خاص) و امور دیگر نیز گفته می‌شود.

هزاران سال پیش آسمان شب برای مردم نسبت به امروز اهمیت بسیار بیشتری داشت. آن‌ها نقوش درهم و برهم ستارگان را به عنوان تصویری از جهان زمینی می‌پنداشتند و نام اشیا، قهرمانان افسانه‌ای و بیش از هر چیز جانوران مورد علاقه و احترام خود را به این نقوش آسمانی می‌دادند. آن‌ها در گروه معینی از ستارگان درخشان نقش ثور (گاو)، حمل (بره)، حوت (ماهی) و جدی (بز) و بسیاری از صورت‌های دیگر را می‌دیدند.

علاوه بر آن‌ها به فرایندهایی که در آسمان نقش می‌گرفتند، قبل از هر چیز توجه می‌کردند: آن‌ها مشاهده می‌کردند که چگونه ماه به‌طور منظم و به تناوب تغییر شکل می‌دهد. آن‌ها این نکته را دریافتند که تعدادی از ستاره‌های درخشان متفاوت از اغلب ستارگان دیگر حرکت می‌کنند و آن‌ها را ستاره‌های مهاجر یا سیاره‌ها نامیدند؛ و آن‌ها با اشتیاق می‌خواستند بدانند که این بازی‌های آسمانی منحصربه‌فرد چه معنا و مفهومی برای آن‌ها می‌تواند داشته باشد. آیا خورشید، ماه و سیاره‌ها شاید خدایانی بودند، که در ارتفاعی غیرقابل دسترس و بالاتر از همه چیز این سو و آن سو می‌رفتند؟ یا این که خدایان به این طریق خواسته‌ها و اخطارهای خود را به آدمیان منتقل می‌کردند؟ بنابراین کم و بیش به این ترتیب بود که طالع بینی (اخترگویی یا تنجیم) به وجود آمد، علمی که در آن انسان بر اساس وضعیت ستارگان به ظاهر می‌تواند آینده را پیشگویی کند.

تمام تمدن‌های بزرگ قدیمی در آسیا، آفریقا، آمریکا منجم‌هایی، اغلب از فرقه راهبان و عالمان، در دربار و بارگاه خود داشتند که به‌طور مرتب فرایندهای آسمانی را مشاهده و نظاره می‌کردند، مشاهدات خود را در دفاتری ثبت می‌کردند و تلاش می‌کردند این فرایندها را تعبیر و تفسیر کنند. طالع بینان یا منجمان به پیشگویی سرنوشت شاهان یا قلمرو پادشاهی آنان می‌پرداختند. در همه جا حکمرانان تصمیم‌های خود را با توجه به رای و نظر منجمان دربار خود اتخاذ می‌کردند. برای نمونه آن‌ها مسائلی را ازقبیل این که چه موقع باید ازدواج کنند، یا به لشکرکشی و جنگ بپردازند یا به ساخت یک کشتی اقدام کنند، همیشه از منجمان خود می‌پرسیدند.

از حدود دو هزار سال پیش ستاره خوان‌ها یا طالع گویان به تعبیر و تفسیر آینده مردم عادی نیز پرداختند. آن‌ها برای این کار آنچه را اصطلاح «طالع نما» نامیده می‌شود، و در آن وضعیت سیاره‌ها در لحظه تولد شخص کشیده شده‌است، تهیه می‌کنند. یکی از طالع بینان معروف قدیمی «کلادیوس بطلمیوس» (تولد ۸۷، وفات ۱۶۸ میلادی) که در شهر اسکندریه (در مصر) زندگی می‌کرد، در سال ۱۵۰ میلادی آگاهی‌های طالع‌شناسی آن زمان خود را در کتابش به نام «تترابیبلوس» گردآوری کرد و انتشار داد که طالع بینی یا اخترگویی یا ستاره خوانی امروز هنوز هم بر اساس و مبنای این کتاب قرار دارد.