معرفی کتاب موجی که می آید (چالش های قرن 21)

کتاب "موجی که می‌آید: فناوری، قدرت و بزرگترین معمای قرن بیست‌ویکم" (The Coming Wave: Technology, Power, and the Twenty-first Century's Greatest Dilemma) اثر مصطفی سلیمان (موسس شرکت دیپمایند و از پیشگامان هوش مصنوعی): این کتاب که در سپتامبر ۲۰۲۳ منتشر شد، یک تحلیل عمیق و هشداردهنده درباره تأثیرات فناوریهای نوظهور مانند هوش مصنوعی، زیست‌فناوری و انرژیهای نو بر آینده بشریت است. مصطفی سلیمان با ترکیبی از تجربه عملی در توسعه فناوریهای پیشرفته و نگاهی فلسفی، به بررسی فرصتها و خطرات این «موج» فناوری می‌پردازد و هشدار می‌دهد که اگر این تحولات به‌درستی مدیریت نشوند، ممکن است به فروپاشی نظم جهانی منجر شوند.

🔻 خلاصه از کتاب " موجی که می آید " اثر " مصطفی سلیمان"

سلیمان استدلال میکند که پیشرفتهای سریع در هوش مصنوعی و زیستفناوری (مانند مهندسی ژنتیک) در حال ایجاد یک «موج» تغییرات بنیادین هستند که از نظر سرعت و مقیاس در تاریخ بیتجربه است. این فناوریها از یکسو میتوانند مشکلات بزرگی مانند تغییرات اقلیمی، بیماریها و نابرابریها را حل کنند، اما از سوی دیگر، خطراتی مانند از دستدادن کنترل بر هوش مصنوعی، سلاحهای خودمختار، نابرابریهای عمیقتر و تخریب محیطزیست را به همراه دارند.

🔸 بخشی از متن کتاب

به پیرامونتان بنگرید. تقریبا هرچیزی که در افق دید شماست، به احتمال زیاد، ساخته و پرداخته هوش انسان است. یک نیروی دیگر به همین اندازه همه‌گیر است؛ زندگی کل دنیای انسانی به نظام‌های زنده یا هوش ما وابسته است اما هر دو در آستانه تحولی بی‌همتا هستند که پس از آن همه چیز دگرگون می‌شود. موج جدیدی از فناوری به ما نزدیک شده که به ما قدرت مهندسی دو بنیان اصلی جهان، یعنی هوش و زندگی را می‌دهد.

موجی که می‌آید سپیده دمی جدید برای انسانیت رقم خواهد زد، ثروت و رفاهی خواهد ساخت که تاکنون ندیده‌ایم. با این وجود تهدیدی بسیار بزرگ است بازیگران شروری قدرت خواهند گرفت که می‌توانند در مقیاس بسیار بزرگ فاجعه بیافرینند. این موج، سرنوشت قرن بیست و یکم را رقم خواهد زد.

🔻 درون‌مایه های کلیدی کتاب «موجی که می آید»

۱. دوگانگی فناوری:

• فناوری همزمان میتواند ناجی و نابودگر باشد.
• مثال: هوش مصنوعی هم امکان درمان بیماریها را فراهم میکند و هم میتواند به ابزاری برای نظارت تمامیتخواهانه تبدیل شود.

۲. معمای کنترل:

• چگونه میتوان فناوریهایی را که بهسرعت در حال پیشرفت هستند، تحت نظارت اخلاقی و قانونی نگه داشت؟
• سلیمان هشدار میدهد که دولتها و نهادهای سنتی ممکن است نتوانند با سرعت تحولات همگام شوند.

۳. انحصار قدرت:

• تمرکز قدرت فناوری در دست شرکتهای معدود (مثل غولهای فناوری) و تأثیر آن بر دموکراسی و عدالت جهانی.

۴. ضرورت همکاری جهانی:

• نویسنده تأکید میکند که حل این چالشها نیازمند همکاری بینالمللی، قوانین نوین و مشارکت بخشهای دولتی و خصوصی است.

👤 آشنایی با نویسنده کتاب "مصطفی سلیمان" :

• مصطفی سلیمان (متولد ۱۹۸۴) یکی از بنیانگذاران دیپمایند (DeepMind)، شرکت پیشرو در حوزه هوش مصنوعی است که بعداً توسط گوگل خریداری شد.
• او در حال حاضر مدیرعامل شرکت Inflection AI است که روی توسعه هوش مصنوعی اخلاقمدار کار میکند.
• سلیمان به دلیل نقشش در توسعه فناوریهایی مانند AlphaGo (برنامه هوش مصنوعی که قهرمان جهان در بازی Go را شکست داد) شناخته میشود.

واکنشها و اهمیت کتاب:

• این کتاب به عنوان یکی از مهمترین آثار در حوزه آیندهپژوهی و اخلاق فناوری شناخته شده و توجه رهبران سیاسی، دانشمندان و فعالان حوزه فناوری را جلب کرده است.
• نشریههایی مانند نیویورک تایمز و فایننشال تایمز آن را به عنوان کتابی ضروری برای درک چالشهای قرن بیستویکم معرفی کردهاند.
• بیل گیتس و یووال نوح هراری از جمله چهرههایی هستند که این کتاب را تحسین کردهاند.

چرا این کتاب را بخوانیم؟

• اگر به هوش مصنوعی، آینده فناوری و چالشهای اخلاقی مرتبط با آن علاقهمندید، این کتاب بینشی منحصربهفرد از یکی از پیشگامان این حوزه ارائه میدهد.
• سلیمان نه تنها به تحلیل خطرات میپردازد، بلکه راهکارهای عملی برای مدیریت این تحولات پیشنهاد میکند.

این کتاب برای سیاستگذاران، فعالان فناوری و هر کسی که میخواهد تأثیر فناوری بر آینده را درک کند، یک مرجع ضروری