کتاب سال اسپاگتی | هاروکی موراکامی

از مقدمه ی کتاب سال اسپاگتی ، مجموعه ی چند داستان از هاروکی موراکامی ، به قلم شهاب حبیبی :

 هاروکی موراکامی از آن گروه نویسنده هایی است که به تازگی و طی همین چند سال اخیر در ایران و در بین کتابخوان ها طرفدارهای زیادی پیدا کرده است. بدون تعارف، قسمتی از این شهرت – به خصوص در ایران به دلیل “مد” است. همان طور که زمانی نوشته های کارلوس کاستاندا روی بورس می رود و زمانی نوشته های کوئیلو – که حقیقتش را بخواهید به نظرم هردوی آنها در بهترین حالت نویسنده هایی معمولی” هستند که کارهایشان بیش از آن که ارزش ادبی داشته باشند، به درد پر کردن جاهای خالی در کتابخانه می خورند یا برای سرهم کردن چهار جمله مثلا “عرفانی” در جمع های عاشق “راز” و “عرفان حلقه” و “عرفان غرب” و…

اما همیشه هم این “مد شدن” آثار یک نویسنده، به معنای بی ارزش بودن آنها نیست. موراکامی یکی از بهترین نویسندگان معاصر است که به واقع می توان او را دنباله رو بزرگانی از جنس ادگار آلن پو یا کافکا دانست. فضاهای عمدتا سورئالی که موراکامی در آثارش ترسیم می کند، در پیوند با جغرافیای شگفت انگیز ژاپن – که همیشه مبهوت آن و فرهنگ والای مردمش بوده ام – در کنار عناصری جدانشدنی ازت ژاپن، مانند زلزله، جنگ، مدرنیته و … می تواند برای هر انسان اهل فک مطالعه ای، لذت بخش و بی مانند باشد.

در این مقدمه قرار نیست برایتان از زندگینامه موراکامی بگویم، که به سادگی در اینترنت قابل دسترس و مطالعه است. بیش از هرچیز قصد دارم تشویقتان کنم به خواندن آثاری از این دست. آثاری که هم ارزش ادبی دارند و هم از دغدغه های انسانی می گویند. موراکامی در مجموعه آثارش – به خصوص در داستان های کوتاهی که نوشته است – بیش از هرچیز از مباحثی مانند تنهایی انسان در دنیای مدرن، عشق، سرگشتگی و اندوه جان های منزوی و در ک نشده می گوید. به زوایای تاریک روح انسانی سرک می کشد و در عین خلاصه نویسی عجیب ترین تخیلات را با واقعیت های زندگی در هم می آمیزد و از دل آنها داستان هایی در می آورد که بعد از خواندنشان، به سختی می توان فراموششان کرد و تاثیری عمیق بر خواننده باقی می گذارند. داستان هایی که خیلی از آنها “پایان باز” دارند و به سبک داستان های کلاسیک، به جمع بندی نهایی نمی رسند و مابقی را برعهده خواننده می گذارند. داستان هایی که در نگاه اول به نظر می رسد ناتمام مانده اند، اما درست در جایی تمام می شوند که ذهن خواننده را به شدت درگیر کرده اند و حتی بعد از خواندنشان هم این درگیری ذهنی، از بین نمی رود و می توان پایان های متفاوتی را برای آنها متصور شد.

موراکامی ، یکی از مهم ترین نویسندگان معاصر ژاپن است که بی تردید می توانید از مطالعه مجموعه داستان هایش و فضاسازی های بکر و منحصر به فرد در نوشته هایش لذت ببرید.

در انتها ذکر این نکته ضروری است که من این داستان ها را از میان مجموعه کتاب های مختلف موراکامی ترجمه کرده ام و با توجه به این که متاسفانه با زبان ژاپنی کمترین آشنایی ندارم، به سراغ نسخه های ترجمه شده انگلیسی رفته ام. این داستان ها از ترجمه های انگلیسی مترجمان بزرگ و شناخته شده ای مانند فیلیپ گابریل، تد گوسن و جی روبین به زبان فارسی ترجمه شده اند. بی شک در ترجمه مجدد آن ها به زبان سوم، ممکن است قسمتی از ساختار نوشته اصلی از بین برود، اما امیدوارم که با وسواسی که در ترجمه به خرج داده ام، توانسته باشم متنی را آماده کنم که با خواندنش به فضای ذهنی عجیب و در عین حال جذاب موراکامی نزدیک شوید و ترغیب شوید که بقیه داستان های کوتاه و بلند این نویسنده خوش ذوق ژاپنی را هم مطالعه کنید.