کشور شیلی، نسخه اولیهای از سیاستهای نئولیبرالی بود که برای نخستینبار در دوران دیکتاتوری آگوستو پینوشه و با هدایت اقتصاددانان دانشگاه شیکاگو اجرایی شد. این کشور 17 سال محل تجلی نابترین مدل نئولیبرالی جهان بود؛ بستهای گسترده از خصوصیسازی و مقرراتزدایی گرفته تا ایجاد یک اقتصاد سرمایهداری مدرن، و مباحث داغ درباره «معجزه شیلیایی»؛ غافل از اینکه در زیر پوشش این موفقیت، نارضایتی عمیقی از نابرابریهای گسترده ناشی از نئولیبرالیسم، ریشه میدوانید.
در سال 2019، اعتراضها در سراسر کشور بالا گرفت و سرانجام در سال 2022، بوریک، ریاستجمهوری خود را با یک دستور صریح آغاز کرد: پایان دادن به نئولیبرالیسم. سباستین ادواردز [Sebastián Edwards]، در جدیدترین کتاب خود داستان فرجام تلخ نئولیبرالیسم را به تصویر کشیده است؛ اینکه شیلی چگونه از اصلاحات بازارمحور و مدرنیزاسیون سرمایهداری، به کشوری تبدیل شد که خشونت و درگیری و تحولات سیاسی در آن رقم خورد. او ریشههای نئولیبرالیسم و نقش «پسران شیکاگو» در طراحی و اجرای این اصلاحات را روایت میکند و نشان میدهد تنش بین کاهش فقر و نابرابری درآمد چگونه به فوران نارضایتی در زیر پوسته آمار و ارقام قدرتمند اقتصادی منجر شد.
کتاب ادواردز، «پروژه شیلی: داستان پسران شیکاگو و سقوط نئولیبرالیسم» [The Chile Project: The Story of the Chicago Boys and the Downfall of Neoliberalism] که در جولای ۲۰۲۳ انتشارات دانشگاه پرینستون منتشر کرده، از سیاستهای شاخصی میگوید که برای اولینبار در شیلی وضع شد. سیاستهایی که نئولیبرالیسم را بهطور گستردهتری تعریف میکند: جایگزینی سیستم بازنشستگی سنتی با سیستم مدیریت خصوصیِ حسابهای پسانداز فردی، باز بودن و جهانیسازی، قانون مالی، رام کردن تورم و سیاستهای سختگیرانه بهداشتی، آموزشی و زیستمحیطی. در پروژه شیلی، سباستین ادواردز روایت میکند چگونه الگوی اقتصادی نئولیبرال در سال 2021 به پایان رسید؛ زمانی که گابریل بوریک، به عنوان رئیسجمهور انتخاب شد و قاطعانه اعلام کرد: «اگر شیلی مهد نئولیبرالیسم بود، گور آن نیز خواهد بود.»
اکنون نسخه فارسی این کتاب با ترجمه سعید نوروزی، طاهر نوروزی به همت نشر ثالث منتشر و روانه بازار شده است.
دیدگاه خود را بنویسید