آدولف هیتلر بر خلاف بسیاری از کشور جهان برای ما ایرانیان یک شخصیت منفور نیست و از دیرباز در میان برخی از مردم ایران نیز محبوبیت دارد و دلایل و روایات مختلفی برای این این موضوع وجود دارد. داستان مناسبات تاریخی ایران و آلمان که از دوره صفویه شروع و در اواخر دوره قاجار تشدید شد حتی در دوره رضاخان نیز وارد مرحله تازهای شد. روایت است که قبل از سقوط هیتلر دستگاه های تبلیغاتی او همچون رادیو برلین به زبان فارسی در ایران بسیار فعال بوده و تاکیدات و تبلیغات بسیار گسترده ای بر نژاد و ریشه های مشترک ایرانیان و آلمانها داشته است و به نقل از برخی منابع آدولف هیتلر که شاید میدانست روزی به ایران نیازمند خواهد بود، آلمانها را از نژاد آریاییها معرفی کرد که بتواند توجه ایرانیان را جلب کند و.... کتاب و فیلم های بسیاری درباره هیتلر و آلمان نازی در جهان منتشر شده است و در ایران نیز کتاب هایی که با موضوع هیتلر منتشر شده اند طرفداران بسیاری دارند و همواره از آن ها استقبال شده است.در این مقاله قصد داریم بهترین کتاب هایی که با موضوع هیتلز و آلمان نازی منتشر شده اند را به شما معرفی کنیم.
نام آدولف هیتلر (Adolf Hitler) سیاستمدار آلمانی و رهبر حزب ناسیونال سوسیالیست کارگران آلمان بود. او در سال ۱۹۳۳ با انتخاب به عنوان صدر اعظم آلمان به قدرت رسید. در سال ۱۹۳۴ پیشوای آلمان شد و تا زمان مرگ خود در سال ۱۹۴۵ بر این کشور حکم راند. آلمان به رهبری هیتلر با تهاجم به لهستان در اول سپتامبر ۱۹۳۹ باعث آغاز جنگ جهانی دوم در اروپا شد. او در طول جنگ در عملیاتهای نظامی نقش پررنگی داشت و طراح اصلی هولوکاست قلمداد میشود. نامی آشنا برای جهانیان که بعد از گذشت سال ها همچنان میتواند باعث خشم بسیاری از مردم در سراسر جهان شود ، او یک رهبر قوی و قدرتمند بود که کارهای عجیب و بزرگی انجام داد. همین کارها او را به یکی از چهرههای مشهور سیاسی بدل کرد که البته از محبوبیت چندانی برخوردار نبود و هنوز هم بسیاری از مردم نام او را با نفرت و انزجار بر زبان میآورند. چه چیزی در این مرد و گفتههای او وجود داشت که آدمهای بسیاری را دورش جمع کرد؟ چه چیزی باعث شد تا مردم جذب سخنان وی شده و مرتکب چنین جنایتی ویرانگر شوند؟ در این مقاله به معرفی کتاب هایی درباره هیتلر و آلمان نازی میپردازیم که همواره برای ما ایرانیان جذاب بوده است.
1. کتاب نبرد من (کتابی به قلم خود او)
نبرد من (به زبان اصلی و آلمانی: Mein Kampf) کتابی است که توسط خود آدولف هیتلر نوشته شده است و پرفروش ترین کتاب با موضوع و محوریت هیتلر در ایران است و همچنان طرفداران بسیاری دارد و توسط بسیاری از ناشرین با ترجمه های متعدد چاپ و تجدید چاپ می شوند.کتاب (نبرد من) بیانگر اندیشههای سیاسی هیتلر و ناسیونال سوسیالیسم است. هیتلر در سال ۱۹۲۴ هنگامی که در قلعه لندربرگ زندانی بود بخش نخست کتاب را با دیکته کردن جملات به منشی خود رودلف هس به وجود آورد. بخش دوم، پایان همان سال پس از آزادی زودهنگام او از زندان نوشته شد. پس از به قدرت رسیدن حزب ناسیونال سوسیالیسم در آلمان و تشکیل «رایش سوم» این متن به کتاب مقدس حکومت نازی تبدیل شد و حزب در هر فرصتی، از جمله در مراسم ازدواج و اخذ مدرک دیپلم، آن را در میان مردم پخش میکرد و پیر و جوان را به خواندن آن فرا میخواند. در سال ۱۹۴۳، بیش از ۱۰ میلیون نسخه از این کتاب در آلمان پخش شد.
با قدرت گرفتن ناسیونال سوسیالیستها در آلمان، فروش و توزیع نبرد من نیز رواج گرفت. از اواسط دهه ۱۹۳۰ کتاب هیتلر به خرج دولت به زوجهای تازه ازدواج کرده هدیه میشد، فروش نسخههای دست دوم کتاب ممنوع بود و تدریس آن در مدرسهها به عنوان جزئی از برنامهٔ تبلیغاتی حزب ناسیونال سوسیالیست از همین دوران آغاز شد. از این کتاب تا پایان جنگ دوم جهانی نزدیک به یازده میلیون نسخه انتشار یافت.
کتاب نبرد من پس از جنگ جهانی هرگز در آلمان تجدید چاپ نشده است و تا سال 2015 تنها کتابی بود که در آلمان ممنوع اعلام شده بود که البته دلیل اصلی آن مخالفت وزارت دارایی ایالت بایرن می دانند که امتیاز نشر آن را در اختیار دارد و ممنوعیتی در این زمینه وجود ندارد. این کتاب به بسیاری از زبانهای جهان ترجمه شدهاست. که مشهورترین ترجمه این کتاب در ایران متعلق به عنایتالله شکیباپور معروف به عنایت است.که سالهاست تجدید چاپ می شود.ترجمه های عباس کرمی فر و فرزانه طهماسبی از دیگر ترجمه های معروف این کتاب هستند.
در روزهای پایانی جنگ جهانی دوم و خودکشی هیتلر تمام داراییهای وی از جمله حقوق معنوی آثارش به ایالت باواریا تعلق گرفت. طبق قوانین ایالتی و با تأیید دولت فدرال آلمان، باز نشر این کتاب به مدت ۷۰ سال ممنوع اعلام شد. این مهلت در سال ۲۰۱۵ به پایان رسید.رسانههای جمعی در ماه ژانویه سال ۲۰۱۴ گزارش دادند که متن کتاب هیتلر در میان کتابهای الکتریکی «آمازون» در مقوله «کتابها و متون سیاسی» بالاترین مقام فروش را داشتهاست. این کتاب پس از مرگ وی برای نخستین بار از روز ۱ ژانویهٔ ۲۰۱۶ در کتابفروشیهای آلمان در دسترس عموم قرار گرفت.
2.کتاب تا به آخر با هیتلر
در کتاب «تا به آخر با هیتلر» لینگه با حکایت ها و اظهارنظر های زیادی جریان روزمرهی زندگی هیتلر را به تصویر میشکد، از جمله عادت هایش در غذا خوردن، نفطه ضعف هایش، علایقش، حس شوخ طبیعیاش و زندگی خصوصیاش با بروان. لینگه باور داشت که سگ هیتلر نزدیکترین همدمش بود. بعد از جنگ در مصاحبهای گفت: «امصا کردن حکم تعدام یکی از افسران حاضر در خط مقدم برایش آسان تر بود از اینکه خبر بدی دربارهی سلامتی سگش بشنود.» لینگه در کتاب «تا به آخر با هیتلر» در چند مورد (از جمله سوء قصد اشتوفنبرگ در ولای 1944) گزارش عینی ممتازی از وقایع به دست میدهد. همچنین دربارهی اعضای برجستهی حلقهی نزدیکان هیتلر (مانند هس، بورمن و ریینتروپ) شرح حال مختصر و مفیدی ارایه کرده است.
3.کتاب خاطرات عکاس شخصی هیتلر
هاینریش هافمن نقش کلیدی در ساختن افسانه ی هیتلر داشت، عکاسی که با دقت تصویر پیشوا را به عنوان یک شخصیت خداگونه ساخت. هافمن اولین کتاب عکس خود را در سال 1919 پس از کارش به عنوان عکاس رسمی ارتش آلمان منتشر کرد. در سال 1920 او به حزب نازی پیوست و ارتباط او با هیتلر آغاز شد.
او عکاس رسمی هیتلر شد و سفرهای زیادی با او داشت. او بیش از دو میلیون عکس از هیتلر گرفت، و آنها به طور گسترده، از جمله روی تمبرهای پستی توزیع شدند، کاری که برای هر دو مرد بسیار سودآور بود. هافمن در دهه 1930 چندین کتاب درباره ی هیتلر منتشر کرد، از جمله کتاب هیتلری که هیچکس نمی شناسد (1933). هافمن و هیتلر بسیار صمیمی بودند و او نه تنها به عنوان یک معتمد شخصی عمل می کرد - خاطراتش شامل جزئیات دقیقی از زندگی پیشوا است - بلکه به عنوان یک خواستگار - این هافمن بود که اوا براون، دستیار استودیوی خود را به هیتلر معرفی کرد.
در پایان جنگ، هافمن توسط ارتش ایالات متحده دستگیر شد و آرشیو عکس های او را نیز ضبط کرد و به دلیل سودجویی نازی ها به زندان محکوم شد.
این نسخه از یک کتاب کلاسیک شامل عکسهای هافمن و مقدمه جدیدی از راجر مورهاوس است.
4.کتاب خاطرات محافظ شخصی هیتلر
در 30 آوریل 1945، زمانی که هیتلر تصمیم گرفت جان خود را بگیرد، جهان تغییر کرد. اکثر مردم این را میدانند و کتاب های زیادی در مورد آن نوشته شده است. اما کتاب "خاطرات محافظ شخصی هیتلر" با عنوان فرعی "با پیشوا تا ابد" به قلم "روخوس میش"، کپی دیگری از آن رویداد نیست. این اثر نه پرترهای از یک مرد صاحب قدرت است و نه داستان کسی که به خاطر شناخت یک فرد صاحب قدرت، مشهور شده است. این قصهی یک مرد معمولی است که از دریچهی نگاه خودش نقل میشود و حاوی گفتههایی است که برای هرکسی که به تاریخ جنگ، کند و کاو تفکر نازیها یا هیتلر علاقه مند است، هم دلهره آور و هم هیجان انگیز به نظر میرسد.
"روخوس میش" نازی نبود و هرگز به این جنبش نپیوست. او مردی بود که از طریق سرنوشت و در نتیجه یک جراحت وحشتناک به همکاری نزدیک با هیتلر فرستاده شد. "خاطرات محافظ شخصی هیتلر" داستان اوست. برخی از وقایعی که او بازگو کرده شگفتانگیز است و برخی از آنها آشنا و ملموس به نظر میرسد. به اعتراف خودش، هیتلر "رئیس" بود و او را صرفا یک مرد معمولی میدانست که برایش کار میکرد. در طول کتاب "روخوس میش" چندین بار اشاره میکند که او برای این سمت صرفا به این دلیل انتخاب شده که مشکلی ایجاد نکرده است.
این کتاب نگاهی است به زندگی افرادی که عموما با سوء برداشت مواجه شدهاند و زندگی نزدیکترین مردان به هیتلر را نشان میدهد. جنبههای خصوصیتری از زندگی مردی که بسیاری او را همچون شیطان، پلید و بدذات میدانند، در این کتاب آشکار شده است و آن را به روایتی بسیار قابل تامل تبدیل کرده است.
5.کتاب دوران سرمستی آدولف هیتلر
(روایتی تاریخی و مستند از فراز و نشیب زندگی هیتلر)
ایان کرشاو در این کتاب دو جلدی، نتیجه تحقیقات گستردهاش را با ما درمیان میگذارد و در تلاش است تا به این پرسش پاسخ بدهد: «چگونه ممکن است مغزهای متفکر و نخبگان تمامی قشرها و گروههای اجتماعی یکباره زمام اختیار خود را به طور مطلق در دست مردی بگذارند که به غیر از ایجاد هیجان برای توده _ که الحق و والانصاف در آن خبره بود _ هنر و استعداد دیگری نداشت؟» همین نکته میتواند ما را به درک نکات دیگری درباره ظهور این پدیده وادارد. هیتلر سخنران بینقصی بود که با کمک همین سخنرانیها، مردم را همراه و هم نظر با خود کرد. اما نویسنده، بررسی عمیقتر و گستردهتری از این شخصیت انجام میدهد: این بررسی از زمان پیش از تولد او آغاز میشود و با نگاهی دقیق به شرایط سیاسی و اجتماعی دوران ظهور هیتلر این پرسش را پاسخ میدهد.
ایان کرشاو معتقد است «هرگز در طول تاریخ این همه ویرانی _ چه جسمانی و چه اخلاقی_ با نام یک نفر پیوند نخورده بود.» اما چه چیزی باعث شد تا این مرد که به نقاشی عشق میورزید و در آن بسیار چیره دست بود، به معماری علاقه داشت و از موسیقی لذت میبرد، به چنین جنایاتی دست بزند؟ او به دنبال پاسخ این پرسش، کتاب دو جلدی آدولف هیتلر: دوران سرمستی و دوران ویرانگری را تالیف کرد.
6.کتاب آدولف هیتلر را نجات دهید
کنفرانس مشهور تهران در سال 1943، چهار سال پس از شروع جنگ جهانی دوم و دو سال پس از اشغال تهران توسط متفقین، شاید مشهورترین و مهمترین نشست انجام شده در تاریخ است. کنفرانسی که استالین، چرچیل و روزولت با قراری قبلی در روز مشخصی به تهران آمدند و در سفارت شوروی دربارهی سرنوشت جنگ جهانی و چگونگی پایان دادن به آن و شکست آلمان گفتوگو کردند، آن هم درحالیکه دولت ایران در روز کنفرانس از برگزاری آن مطلع شد! این واقعهی عجیب و مهم آنقدر جوانب پیچیدهای داشت و در سرنوشت میلیاردها نفر موثر بود که تاکنون دهها فیلم و سریال و رمان بر محور آن ساخته و نوشته شده است. از فیلم مشهور «تهران 43» ساختهی «ولادیمیر نائوموف» با بازی «آلن دلون» تا همین کتاب «آدولف هیتلر را نجات دهید» نوشتهی «ژان فرانسوا بوشار». کتابی که با داستانی جذاب و تکاندهنده، به جدال و توافق جمع بزرگی از جاسوسهای چندین کشور درگیر جنگ میپردازد که هرکدام میتوانستند به شکلی تاریخ را تغییر دهند. کتاب با روایتی ساده، پیچیدگیهای مناسبات جاسوسی شبکههای امنیتی قدرتهای بزرگ را به قصه درآورده و از میان سطورش میتوان تهرانی را درک و فهم کرد که میزبان یکی از عجیبترین و منحصربهفردترین وقایع تاریخ است. آدولف هیتلر را نجات دهید، نشان میدهد چطور ورقهای بازی برگشت و هیچکس گلولهای شلیک نکرد که حتا اگر یک نفر این کار را کرده بود، شاید بسیاری از نقشهها و نامهای رویشان، امروز دیگر آنی نبودند که اکنون هستند!
7.کتاب پیامهای سیاسی، اجتماعی و تاریخی آدولف هیتلر
کتاب پیامهای سیاسی، اجتماعی و تاریخی آدولف هیتلر کتاب کوتاهی است که به طور موجز درباره عقاید سیاسی هیتلر صحبت میکند. هیچ سخنی نیست که به نوعی در شنونده تأثیر نکند؛ حتی اگر این سخنان از آدولف هیتلر، روشنکنندهی جنگ جهانی دوم باشد که این جنگ ۶ سالهی خانمانسوز، ۵۵ میلیون کشته و میلیاردها دلار خسارات برجای گذارد.
هیتلر که به عنوان رهبری کاریزماتیک شناخته میشد، از این توانایی بهره برده بود. او خوب میدانست چگونه با کمک کلماتش مردم را به هیجان درآورد و یا آنان را از خود بیخود کند. این کتاب کوتاه، شما را با پیامهای هیتلر آشنا میکند.
8.کتاب ایمان آورندگان واقعی هیتلر
این کتاب هم با موضوع چگونه مردم عادی نازی شدند روایت می شود که توسط روبرت گلیتلی استاد دانشگاه کانادایی و یکی از مورخان برجسته اروپای مدرن ، به ویژه در جنگ جهانی دوم و دوران جنگ سرد نوشته شده است.
نتیجه گیری
کتاب هایی که در این یادداشت خدمتتان معرفی گردید بهترین و معروف ترین کتاب های منتشر شده درباره هیتلر در ایران و جهان می باشند.پیشنهاد ما برای مطالعه اینکه ابتدا کدام کتاب را مطالعه بفرمایید . کتاب نبرد من هیتلر با ترجمه استاد عنایت می باشد .
خوشحال میشویم شما هم نظرات خودتون رو درباره کتاب هایی که درباره هیتلر مطالعه کردید رو با ما به اشتراک بزارید
دیدگاه خود را بنویسید