کتاب نوه آقای لین | فیلیپ کلودل (رمان)

در ایران، فلیپ کلودل را بیشتر با رمان «جان های افسرده» می‌شناسند؛ اما به هرحال او نویسنده‌ای است که در میان بزرگان ادب فرانسه و حتی جهان دارد برای خودش جا بازمی‌کند.

کلودل علاوه بر قلم شیوایی که دارد، همیشه موضوعاتی بدیع و شگفت‌آور را برای نگارش انتخاب می‌کند. امکان ندارد کسی این موضوع‌ها را در عالم خیال به هم بافته باشد. تا نویسنده با رویدادهای کتاب‌هایش روبه‌رو نشده، یا برای کسانی دیگر رخ نداده باشد، نمی‌تواند این‌گونه خواننده را افسون کند.

داستان «نوه آقای لین» درباه پیرمردی است که تنها بازمانده خانواده‌اش، نوه پسری‌اش را برمی‌دارد و از دنیای آلوده به آتش جنگ به سوی سرزمینی جدید فرار می‌کند. آنها آنجا در خوابگاهی که مخصوص پناهندگان است، همراه با پناهجویان دیگر، مستقر می‌شوند و لین که پس از شوک بزرگ از دست دادن پسر و عروسش در یک فاصله خیلی کوتاه به سرزمینی بیگانه هم منتقل شده، تلاش می‌کند خودش را با دنیای جدید و مشکلاتی که دارد، وفق دهد. در طول داستان او با مردی به اسم آقای بارک دوست می‌شود. با او از طریق ایما و اشاره، ارتباط خوبی می‌گیرد و خاطرات تلخ دوران سختی را که پشت سر گذاشته مرور می‌کند. کلودل از کشور جنگ زده پیرمرد و سرزمین جدیدش نام نمی‌برد، اما با توجه به شواهد موجود، پیرمرد یکی از آوارگان جنگ ویتنام به نظر می‌آید. از نوزاد داستان هم زیاد حرف نمی زند فقط اشاره می‌کند که او بچه‌ای آرام است که اذیت و گریه نمی‌کند. این نوزاد که تا انتهای داستان همراه آقای لین است در آخرین لحظات خواننده را با پایانی غیرمنظره و بسیار تاثیرگذار روبه‌رو می‌کند:

«اد آخرین شبی می‌افتد که در زادگاهش در تاریکی و ترس گذرانده بود.

چندین روز پیاده راه رفته بود. دهکده‌شان را که جز خاکستر چیزی از آن باقی نمانده بود ترک کرده و با سانگ‌دی‌یو توی بغلش به‌طرف دریا رفته بود. موقعی که سرانجام کنار دریا رسیده بود، متوجه شده بود که بیش‌تر روستائیان دهکده‌های دیگر هم که زنده مانده بودند، ده‌شان را ترک کرده و همراه با بچه‌های‌شان و لباس تن‌شان که تنها چیزی بود که برای‌شان باقی مانده بود به آن‌جا آمده‌اند.»

رمان نوهٔ آقای لین داستان نیست، افسانه هم نیست؛ شعری است بلند و روان، در کمال سادگی و در نهایت زیبایی، به زیبایی و درخشندگی آب زلالی که از چشمه‌ای کوچک در دل کوه روان می‌شود و زمزمه‌کنان به‌سوی دشت می‌رود، بی‌هیچ شتابی، بی‌هیچ سروصدایی، مگر زمزمه‌ای دلنواز و آرامش‌بخش.

هرچه از انسانیت، عشق، دوستی و بی‌ریایی بخواهید می‌توانید در این اثر بیابید، آن‌هم در دنیایی پر شروشور، پرهیاهو، آشفته و درهم و برهم که این واژه‌ها دیگر مفهوم‌شان را از دست داده‌اند.